Sual:
Olmuş olan, olacak olanlar arasında en hayırlı olandır.
İbnü’l Arabî (k.s.)
Bu söz hakkında ne düşünüyorsunuz? Bazen şöyle fikirler geçiyor aklımdan, işte şu memlekette yaşasaydım, şöyle mesleğim olsaydı vs vs gibi. Bu ve benzeri cümleleri Nur’un mizanlarıyla nasıl mütalaa edelim?
Elcevap: Malumunuz Gazali Hz leri 1111 de vefat etmiş, İbn Arabi ise ondan yaklaşık olarak 100 sene sonrasında yaşamış. Muhtemelen eserlerini de okumuş ya da işitmiş olabilir. Aşağıda verilen iki bahis konuyu gayet güzel ifade ediyor.
Evet nihayet derecede hüsün ve cemalleri bulunan esma-i hüsnanın güzel cilveleriyle, kâinatın her bir nev’i, hattâ her bir ferdi, kabiliyetine göre öyle bir hüsne mazhar olmuşlar ki Hüccetü’l-İslâm İmam-ı Gazalî demiş:
لَيْسَ فِى اْلاِمْكَانِ اَبْدَعُ مِمَّا كَانَ
Yani “Daire-i imkânda bu mükevvenattan daha bedî’ daha güzel yoktur.”
Kâinatın her bir nevi biz insanları da kapsar, ferdi de sen, ben ve o olabilir. Kader planında geçmişe baktığımız zaman bu minvalde bakabiliriz. Bundan daha ahseni olmaz diyebiliriz. İstikbal ise henüz imkanat dairesinde olduğu için eğer bir hedefimiz varsa onun için de mutlaka çalışmalı gayret etmeliyiz.
Her muhibb-i dine ve âşık-ı hakikata lâzımdır: Herşeyin kıymetine kanaat etmek ve mücazefe ve tecavüz etmemektir. Zira mücazefe kudrete iftiradır ve “Daire-i imkânda daha ahsen yoktur” olan sözü, İmam-ı Gazalî’ye dediren hilkatteki kemal ve hüsne adem-i kanaattır ve istihfaf demektir.
Muhibb-i din ve âşık-ı hakikat olan bizler ise mevcut geçmiş halimize ve şu andaki vaziyetimize kanaat etmeli ve en güzel hal, vaziyet bizim için bu imiş deyip rıza dairesinde hareket etmeliyiz. Ama tekrar ediyorum. İstikbal henüz vuku bulmadığı için gece gündüz çalışmalı nokta-i hedefimize ulaşmak için gayret etmeliyiz. Hakikat denizinde şimşekler olmalı fırtınaları aşıp sahil-i selametimizi bulmalıyız. Vesselam.