Beşinci Lem’a
______
{(1): Hazret-i Üstadımız Yirmidokuzuncu Arabî Lem’anın Altıncı Babının haşiyesinde bu iki cümle hakkında: “Bu iki mübarek kelâmın meratibi, ilimden ziyade fikir ve zikir olduğundan, Arabî zikredildi” diye beyanda bulunmaktadır. Bediüzzaman’ın Hizmetkârları}
______
حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ âyetinin gayet mühim bir hakikatını onbeş mertebe ile beyan edecek bir risale olacaktı. Fakat hakikat ve ilimden ziyade, zikir ve tefekkür ile münasebetdar olduğundan şimdilik te’hir edildi. Çendan Onbirinci Lem’a olan “Mirkat-üs Sünneti ve Tiryak-ı Maraz-ıl Bid’a” namındaki gayet mühim bir risale Beşinci Lem’a namıyla bidayeten yazılmıştı. Fakat o risale, onbir nükte-i mühimmeye inkısam ettiğinden Onbirinci Lem’aya girdi.
Beşinci Lem’a açıkta kaldı. (Beşinci Lem’a daha sonra Dördüncü Şua olarak telif edilmiştir. Dördüncü Şuada atlı başlık altında ayet tefsir edilmiştir.
[Manen ve rütbeten Beşinci Lem’a ve sureten ve makamen Otuzbirinci Mektub’un Otuzbirinci Lem’asının kıymetdar Dördüncü Şuaı ve Âyet-i Hasbiyenin mühim bir nüktesidir.] Şualar 60)
* * *
Altıncı Lem’a
_____
{(2): Hazret-i Üstadımız Yirmidokuzuncu Arabî Lem’anın Altıncı Babının haşiyesinde bu iki cümle hakkında: “Bu iki mübarek kelâmın meratibi, ilimden ziyade fikir ve zikir olduğundan, Arabî zikredildi” diye beyanda bulunmaktadır. Bediüzzaman’ın Hizmetkârları}
______
لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ اِلاَّ بِاللّٰهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ cümlesinin ifade ettiği çok âyâtın mühim hakikatını yine onbeş-yirmi mertebe-i fikriye ile beyan edecek bir risale olacaktı. Bu Lem’a da, Beşinci Lem’a gibi, nefsimde hissettiğim ve harekât-ı ruhiyemde zikir ve tefekkürle müşahede ettiğim mertebeler olduğundan, ilim ve hakikattan ziyade zevk ve hale medar olmak cihetiyle, hakikat lem’aları içinde değil, belki âhirlerinde yazılması münasib görüldü.
(Bu âyetin tefsiri Külliyatta dağınık bir vaziyette birçok yerde vardır. Mesela;
1- Otuzikinci Sözün İkinci Mevkıfında izah edilmiştir.
2- Yirminci Mektub Onuncu kelimenin zeylinde izah edilmiştir.
3- Onbeşinci Şuada en geniş olarak kudrete dair sırlar izah edilmiştir.
4- Yirmidokuzuncu Sözde “Fail muktedirdir.” Bahsinde izah edilmiştir.
5- Yirmiüçüncü Lem’ada kudrete dair sırlar izah edilmiştir.
6- Mesnevi-i Nuriyede bu ayetin tefsiri yedi misalle yapılmıştır. Ama bu misaller ayet mutlak bırakıldığı için geniş bir sahada tatbik edilebilir.
Havl ve Kuvveti olmadan bizim havl ve kuvvetimiz yoktur.
Adem-vücut, zeval-beka, mazarat-menfaat, musibet-taleb, günahlara düşmek-ibadet etmek, azaba maruz kalmamak-nimete mazhar olmak, zulmet-nur.)
* * *